Ak Parti’de hukukçu kurmaylar, hükümsüz kalan ve bundan sonra imzalanacak anlaşmaların, Meclis’e nasıl sunulacağını tartışıyor. Uluslararası anlaşmaların uygunluğuna ilişkin yasaların, Cumhurbaşkanlığı tezkeresi şeklinde Meclis’e sunulması ve komisyon görüşmesi yapılmaksızın doğrudan Genel Kurul’da ele alınması formülü üzerinde durulduğu belirtiliyor.

Yasalaşması gerekenler

Anayasa değişikliğinin ardından 24 Haziran’da gerçekleştirilen seçimlerle geçilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde, bütçe dışında kanun teklif etme yetkisi milletvekillerinde bulunuyor. Bu nedenle, Parlamenter Sistem döneminde Meclis’e sunulan ve hayata geçirilmesine karar verilen hükümet tasarılarının “teklif” haline dönüştürülmesi gerekiyor. Milliyet’in parti kaynaklarından edindiği bilgiye göre, Ak Parti teklif olarak yeniden Meclis gündemine getireceği düzenlemeleri tespit için çalışma başlattı.

Bu kapsamda geçmişte bakanlıklar tarafından hazırlanan, ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak olgunlaştırılmış ve üzerinde uzun soluklu çalışma yürütülmüş tasarılar mercek altına alındı. Çalışma çerçevesinde önce yasalaştırılması gereken tasarılar belirlenecek. Ardından düzenlemelerin metinleri yeni sisteme uyumlu hale getirilmek üzere elden geçirilecek. Ardından da tasarılar milletvekillerinin imzasıyla “teklif” olarak Meclis Başkanlığı’na sunulacak. Bir önceki yasama döneminde hükümsüz kalan 172 hükümet tasarısı bulunuyor. Bunların büyük bölümünü de uluslararası anlaşmaların uygunluğuna dair tasarılar oluşturuyor.

Kurmayları zorladı

24 Haziran seçimleriyle tümüyle yürürlüğe giren anayasa değişikliğinde, uluslarası anlaşmaların Meclis’e hangi yöntemle sunulacağına ilişkin açık hüküm bulunmaması ise bu noktada Ak Parti kurmaylarını zorladı. Anayasa’nın 88. maddesi “Kanun teklif etmeye milletvekilleri yetkilidir. Kanun tekliflerinin TBMM’de görüşülme usul ve esasları içtüzükle düzenlenir” hükmünü içeriyor. Kanun teklif etme konusunda tek istisna bütçe konusunda. Anayasa’nın 161. maddesinde bütçe kanun teklifinin Cumhurbaşkanı’nca TBMM’ye sunulacağı düzenleniyor.

Milletlerarası antlaşmalara ilişkin 90. maddede de “Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı devletler ve milletlerarası kuruluşlarla yapılacak antlaşmaların onaylanması, Meclis’in onaylaması kanunla uygun bulmasına bağlıdır” ifadesini içeriyor. Parti kurmayları, bütçe için Anayasa’da açık hüküm olduğunu bütçenin kanun teklifi olarak Cumhurbaşkanı’nca Meclis’e sunulmasının öngörüldüğünü, uluslararası anlaşmalara ilişkin netlik olmadığına dikkat çekti.

‘Yöntem bulmamız gerekiyor’

Uluslararası anlaşmaların uygunluğuna ilişkin milletvekili imzasıyla yasa teklifi verilmesinin uygun olmayacağını düşünen parti kurmayları, Cumhurbaşkanı’na da sadece bütçe teklifi sunma yetkisinin verildiğine dikkat çekerek, “Uluslararası sözleşmelere ilişkin bir yöntem bulmamız gerekiyor” ifadesini kullandı. 

Bu noktada uluslararası andlaşmalara ilişkin uygunluk yasalarının, Cumhurbaşkanı tezkeresi olarak Meclis’e sunulup sunulmayacağının ve bunun mümkün görülmesi halinde tezkerelerin komisyonda görüşülüp görüşülmeyeceğinin araştırıldığı öğrenildi. Konunun netleşmesinin Ak Parti’nin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne uygun yeni Meclis İçtüzüğü hazırlama çalışmalarını da hızlandıracağı belirtildi.